| ||||||
Bu bölümün içeriği: Konuşma çıktısını düzenlemek Metin birimlerini farklı seslendirmek Noktalamaları seslendirmek Çevrimiçi yardım almak Emacspeak komutları konuşma bireştiricisini etkin hale getirmek için kullanır. Tasarım olarak çoğu, imleci taşıyan Emacs komutları ile aynıdır. Bilgisayarınıza kurulan Emacspeak'te, imleç komutlarla hareket eder ve metin birimleri otomatik olarak seslendirilir. Konuşmayı Düzenleme Komutlarla konuşmayı durdurarak ve konuşma hızını değiştirerek konuşma bireştiricisini düzenleyebilirsiniz. Bu komutlar için tuş dizilimi bir tuşdan fazladır. İkinci tuşa basmak için ikinci tuşa basmadan önce KONTROL tuşunu serbest bırakın. Öğreticide "yansır" veya "duyarsınız" kelimelerinin girdilerin duyulmasını ifade ettiğini, "der/söyler" veya "seslendirir" diye belirttiklerimizin de çıktı komutlarını anlattığını hatırlayın. Bu, konuşma komutlarının nasıl kullanıldıklarını hatırlatmada yardımcı olur. Konuşmayı durdurma Bireştiriciyi konuşturmayı öğremeden önce, istediğinizde onu susturmayı öğrenelim. Seçtiğiniz metni yeterince dinlediğinizi düşünerek tamamını dinlemeden, konuşmayı durdurarak zaman kazanabilirsiniz. Bu komut konuşmayı hemen durdurur. Konuşma çıktısına neden olan her komut kalan kelimelerini unutacaktır. Konuşmayı durdurmak için: KONTROL-e s Sonuç: Konuşma aniden durur. Konuşma hızını ayarlama Eğer konuşma bireştiricisi çok hızlı ya da çok yavaş konuşuyorsa, konuşma hızını değiştirebilirsiniz. Değişiklik aralığı kullandığınız bireştiricinin markasına göre değişir. Yazdığınız sayı dakikada okunacak kelime sayısı olacaktır ki, bu 200 ile 300 arasındadır. Konuşma hızı komutu 3 karakterli tuş dizilimine sahiptir ve bir de sayısal değer alır. Sadece ilk karakter için KONTROL tuşuna basılı tutun. Tuş dizilimi : KONTROL-e d r <sayı> Sonuç: Bireştiricinin konuşma hızı girilen sayıya bağlı olarak değişir. Metni seslendirmek 3. Bölümde öğrendiğiniz imleci hareket ettiren komutların çoğu aynı zamanda Emacspeak'i seçilen metin parçacıklarını otomatik olarak seslendirmek üzere tetikler. Bu bölümde, bu komutları gözden geçirip, metni ya da ekrandaki alanları okuyan yenilerini öğreniyor olacağız. Eğer konuşma bireştiricisi yeterince anlaşılır değilse, konuşma sesini, ses düzeyini ve hızını ayarlayabildiğinizi hatırlayınız. Karakterleri tek tek seslendirmek KONTROL-f ile imleci her seferinde bir karakter ileri taşırken, karakterleri seslendirmek için KONTROL-e c'ye basın. Sonuç: İmlecin üzerinde olduğu karakter seslendirilir. Kelimeleri Seslendirmek Bir satırda imleci kelime kelime hareket ettirirken, her seferinde kelimeyi seslendirmek için, ALT-f'ye basın. Sonuç: İmleç bir sonraki kelimeye taşınır. Kelime seslendirilir. veya ALT-b'ye basın Sonuç: İmleç bir önceki kelimeye taşınır. Kelime seslendirilir. Satırları seslendirmek Emacspeak'i kullanarak, imlecin satırın neresinde olduğuna bakmadan, satırın tümünün seslendirilmesini sağlayabilirsiniz. Tuş sırası: KONTROL-e l --(son karakter küçük L) Sonuç: İmlecin üzerinde olduğu satır seslendirilir. Metin boyunca satır satır ilerleme ve her satırı seslendirmek için KONTROL-n'ye basın. Sonuç: İmleç bir sonraki satıra hareket eder. Satır seslendirilir. veya KONTROL-p'ye basın. Sonuç: İmleç bir önceki satıra hareket eder. Satır seslendirilir. Dosyaların ilk veya son satırını seslendirmek Bu komutlar imleci dosyanın başına ya da sonuna taşır. Sonra bireştirici imlecin üzerinde olduğu satırı seslendirir. Bu komutlarda özel karakterler kullanılır: > (büyüktür) ve < (küçüktür). ALT- < tuşlayın. Sonuç: İmleç dosyanın ilk satırına gider. Satır seslendirilir. veya ALT- >'e basın. Sonuç: İmleç dosyanın son satırına gider. Satır seslendirilir. Noktalama imlerinin seslendirilmesi Bu komut metin boyunca seslendirilecek noktalama işaretlerinin miktarını ayarlar. Bu komutlar üç karakterli bir tuş dizilimi ile bir dizgeden oluşur. Komutta kullandığınız bu sözcüğe göre okunacak noktalama işareti çeşitliliği artacak ya da azalacaktır. Hangi sözcüğün hangi noktalama işaretlerinin okunmasını sağladığı tamamen kullandığınız bireştiriciye bağlıdır. Noktalama imlerinin bazılarını seslendirmek için KONTROL-e d p some tuşlayın. Sonuç: Metin seslendirilirken bazı noktalama imleri de seslendirilir. 'all' dizgesi verildiğinde, bazı bireştiriciler sözcükler arasındaki boşlukları bile seslendirir. Tüm noktalamaları seslendirmek için bu tuş dizilimini kullanın: KONTROL-e d p all Sonuç: Metin seslendirilirken noktalama imleri de seslendirilir. Eğer noktalama imlerinin hiçbirini seslendirmek istemezseniz: KONTROL-e d p none Sonuç: Metin seslendirilirken noktalama imleri seslendirilmez. Tamponun seslendirilmesi İmleci dosyanın başına hareket ettirmeden tampondaki metnin tamamını seslendirmek için, tampon seslendirme komutlarını kullanın. Eğer tampondaki metin çok uzunsa, konuşmayı istediğiniz zaman KONTROL-e s veya KONTROL-g tuş dizilimleri ile durdurabileceğinizi hatırlayın. Tamponu dinlemek için: KONTROL-e b Sonuç: Tampon içeriğinin tamamı seslendirilir. Seslendirme Komutlarının Hatırlatılması Eğer metni seslendirmek için kullanacağınız komutları hatırlayamazsanız veya eğer tuş dizilim kalıplarını hatırlar ama ne işe yaradıklarını hatırlamazsanız, Emacspeak size istediğiniz aradığınız komutları bulmanız için bir takım yöntemler sağlar. Seslendirme Komutlarının Çevrimsel Listesini Bulmak Emacspeak'i etkinleştiren komutların bir listesine her zaman ulaşabilirsiniz. Bireştirici tüm listeyi özdevinimli olarak seslendirir. Bu dosyayı açmak için şu tuş dizilimini kullanın: KONTROL-h KONTROL-e Sonuç: Komut listesinin tamamı seslendirilir. Tek bir Seslendirme Komutu için Çevrimsel Yardım Bulmak Eğer belli bir komutu hatırlamazsanız, Emacs'ın araştırma aracını komutla ilgili bir kelime ya da düzenli ifade vererek kullanabilirsiniz. Araştırma aracı istekte bulunmanızı istediğinde, komut adı ile eşleşecek bir sözcük ya da bir düzenli ifade girin. Örn. "kelime.*ses" gibi; bu, "kelime" ve "ses" sözcükleri arasında sıfır veya daha fazla karakter bulunan bir dizgeyi ifade eder. Emacs bu ifade ile eşleşen olası komutları ve tuş dizilimlerini liste halinde verecektir. Bir arama yapmak için: KONTROL-h a <ifade> Sonuç: Emacs der ki, "apropos command--regular expression.". Yani, Emacs, "münasip bir komut veya bir düzenli ifade." istediğini belirtiyor. Bu bir ifade girmeniz için Emacs tarafından yapılan bir istektir. Eğer aranan komut bulunmazsa, "no apropos matches." gibi bir şey duyarsınız; yani, Emacs "münasip bir eşleşme yok" demek istemektedir. Eğer komut bulunursa, Emacs bulunanı söyleyecektir. (Umarım bir gün Emacs Türkçe konuşmayı öğrenir de, ne demek istediğini değil, ne dediğini yazarız bu satırlara. Ç.N.) Tuş dizilimine Uyan Komutu Bulmak Eğer bir tuş dizilimini hatırlıyor ama istediğiniz komutun karşılığı olup olmadığından emin olamıyorsanız, Emacs'a bu tuş diziliminin hangi komuta eşdeğer olduğunu sorabilirsiniz: KONTROL-h k <tuş dizilimi> Sonuçlar: Belirttiğini tuş dizilimini duyduktan sonra, eğer eğer eşleşen hiçbir komut bulunmaz ise, Emacs, "undefined." yani "tanımsız" der. Eğer komutu bulmuşsa, komutu ve anlamını söyler. 4. Bölümdeki Komutların Özeti Bu tablo bu bölümde öğretilen tuş dizilimlerinin ve komutların işlevlerini listeler. KONTROL-e s Konuşmayı durdurur. KONTROL-e d r <sayı> Bireştirici konuşma hızını ayarlar KONTROL-e c İmlecin üzerinde bulunduğu karakteri söyler ALT-f İmleci bir sonraki sözcüğe taşır ve sözcüğü seslendirir. ALT-b İmleci bir önceki sözcüğe taşır ve sözcüğü seslendirir. KONTROL-e l (küçük L) İmlecin üzerinde olduğu satırı seslendirir. KONTROL-n İmleci bir sonraki satıra taşır ve satırı seslendirir. KONTROL-p İmleci bir önceki satıra taşır ve satırı seslendirir. ALT-< İmleci metnin ilk satırına taşır ve satırı seslendirir. ALT-> İmleci metnin son satırına taşır ve satırı seslendirir. KONTROL-e d p some Metindeki bazı noktalamaları seslendirir. KONTROL-e d p all Metindeki tüm noktalamaları seslendirir. KONTROL-e d p none Metindeki hiçbir noktalamalayı seslendirmez. KONTROL-e b Tampon içeriğini seslendirir.
| |||||||||