| ||||||
Bu bölümde anlatılanlar: Başlattığınız bir eylemin geri alınması Metni imlemek için Emacs işlevlerinin kullanımı Metni Silme ve Geri alma Metni Kesme ve Yapıştırma Metni Kopyalama ve Yapıştırma Bu bölüm dosya düzenlemek için kullanılan Emacs temel görevlerini ve bu görevler için kullanılan terimleri öğretir. Alıştırmalar için bir dosya açmaya ihtiyaç duyacaksınız. Bu yeni bir dosya veya düzenlemek üzere daha önce oluşturduğunuz bir dosya olabilir. Eylemin Geri Alınması Geri al komutunu öğrenin; böylece metni düzenlerken bir eylemi durdurabilirsiniz. Eğer metin düzenlemek için bir komut veya metin girdikten sonra yaptığınız işlemi geri almaya karar verirseniz, son değişikliği yok edip metni komutu girmeden önceki durumuna getirebilirsiniz. Bunun için KONTROL-x u'ya basın. Sonuçlar: Metin düzenleme değişikliğinden önceki durumuna döner. Emacspeak bir önceki duruma dönen metni seslendirir. İki tuş gerektirmeyen bir başka yol daha vardır. Bir önceki eylemi geri almak için hemen şu tuşların hepsine basın: KONTROL-<shift><tire imi> Görme engelli kullanıcı için rehber: Amerikan Q klavyede tire imi üst sıranın sonuna doğru ve sıfırın sağında bulunur. Türkçe Q ve F klavyelerde ise gerisilme tuşunun solunda bulunur. Yeni Metin Girmek İster yeni dosya girin, isterse var olan dosyayı açın, metni tampona yazarsınız. Doğrudan yazmaya başlayabilirsiniz ve komut gerekmeyecektir. Kelimeleri Duymak Emacspeak yazdıklarınızı aynen sesli olarak tekrarlayacaktır. Yavaş yazan kullanıcı her harfi duyacaktır. Hızlı yazan kullanıcı bireştiricinin harf okuma hızını aşacaktır. Bu durumda, yazdıkça kelimeleri duyacaksınız. İmleme Emacs dosyaya bir im koymanıza olanak tanır. İm ile imleç arasındaki metne "bölge" adı verilir. Bölge üzerinde işlem yapan birçok komut vardır. Tanım: imleme -- metin içine im yerleştirme. İmleci Kıpırdatmadan İmleme İmleci yerinden kıpırdatmaksızın bir im koymak için: KONTROL-<boşluk> Sonuçlar: Metne bir im yerleşir. İmleç hareket etmez. İmleme sırasında bir şey duyulmaz. Not: Mini-tampon ne zaman metnin içinde imli bir satırı seslendirse, bazı bireştirici markaları daha derin ikinci bir ses tonu ile imli karakteri vurgularlar. İmleyip İmleci Hareket Ettirmek Metni imledikten sonra imleci hareket ettirmeyi tek bir komut kullanarak yapabilirsiniz. Silme işlemlerinde, bu iki adımlık vakit kazandırır. Metni imleyip imleci tamponun başına götürmek için, ALT-< tuşuna basın. Sonuçlar: Metnin içinde bir im kalır. İmleç tamponun başına gider. Metni imleyip imleci tamponun sonuna götürmek için, ALT-> tuşuna basın. Sonuçlar: Metnin içinde bir im kalır. İmleç tamponun sonuna gider. Metni Silme Emacs'da, metnin silinmesi metnin tekrar geri getirilemeyecek şekilde çıkarılmasıdır. Sadece eğer bir seferde bir karakter silerseniz bu geri getirilemez bir durumdur. Tüm diğer komutlar silinmiş ögeyi kilere koyar. (İngilizce metindeki "kill ring" terimi yerine çevirmen tarafından kiler karşılığı kullanılmıştır.) Tanım: kiler -- Masaüstü uygulamalarındaki panoya (clipboard) benzer bir geçici depolama alanıdır. Birden fazla öğeyi depolayabilir ve geri getirebilir. Kiler içine konan öğeler, aşağıda tanımlanan "yapıştır" (yank) komutu ile DOS'taki geri dönüşüm kutusu mantığına benzer bir şekilde geri getirilir. Kelimeleri Duymak Kilerin içeriğini seslendirmek için: KONTROL-e k Sonuçlar: Kesilen metin öğesi seslendirilir. Karakter Karakter Silmek Bir seferde bir karakter silmek için, imleci metin öğesinin sonuna taşıyın. Bu komutu öğe silinene kadar tekrar tekrar kullanın: <gerisilme> Sonuçlar: İmleç sola doğru her seferinde bir karakter silerek ilerler. Silinen her karakterler söylenir. Metin öğesi geri getirilmek üzere kilere atılmaz. Veya imleci öğenin başına taşıyın ve öğe bitene kadar bu komutu tekrarlayın: KONTROL-d Sonuçlar: İmlecin altındaki karakter silinir. Not: <gerisilme> tuşu veya KONTROL-d komutu ile silinen öğeler geri getirilemezler. Komut bir seferde bir karakter sildiğinden yer değiştirme genelde bir sorun haline gelmez. Metnin Yokedilmesi Metnin yokedilmesi demek onu kilere göndermek demektir. Bu eylem size seçilen metni geri getirme şansı verir. Silme ve yoketme arasındaki arasındaki farkı belirgin hale getirmek için, bu öğreticide geri getirilebilir silinme eylemleri için yoketme sözcüğünü kullanacağız. Bir seferde bir sözcüğü yoketmek Bir seferde bir sözcük yoketmek için, imleci metin öğesinin sonuna taşıyın. Bu komut geri silme tuşu ile geriye doğru bir seferde bir sözcük yokeder: ALT-<gerisilme> Sonuçlar: İmleç sola giderken her seferinde bir sözcük yokeder. Yokedilen sözcük size söylenir. Veya imleci metin öğesinin başlangıcına taşıyın ve her seferinde bir sözcük yoketmek için bunu tuşlayın: ALT-d. Bu yokedilen sözcükler kilerden geri getirilebilir. "Metnin Geri Alınması" bölümünden bu öğelerin geri getirilmesini öğrenin. Bir seferde bir satırı yoketmek Tüm bir satırı ya da bir parçasını yoketmek için, yoket komutunu kullanıp metni imleçten satır sonuna kadar yokedebilirsiniz. Bu iş için gerekli komut: KONTROL-k Sonuçlar: İmleç, satırın ortasında olduğunda bu komutla, metnin satırın sonuna kadar olan bölümü yokedilir. Boş satırlar tek bir yoket komutu ile yokedilebilir. Dolu satırları yoketmek için iki komut gerekir: önce metin yokedilir, sonra boş kalan satır. Bir Metin Bölgesinin Yokedilmesi Düzenlemek, kesmek veya kopyalamak için metnin bir bölgesini seçmek için bir ucunu imleyin. Diğer ucunu seçmek için imleci ileri doğru götürün. Bu elle yapmaktan başka çare yoktur. Düzenlenecek metin bölgesinin imlenmesi şu adımları gerektirir: 1. Silinecek metnin başlangıcına bir im koyun. 2. İmleci silinecek metnin sonuna taşıyın. 3. Metni yoketmek için bu komutu kullanın: KONTROL-w Sonuçlar: İmlenmiş metin tampondan çıkarılıp kilere konur. Mini-tampon şunu seslendirir: "Yokedilen bölge <sayı> satır içeriyor." <sayı> silinen satırların sayısıdır. Metnin Kilerden Çekilmesi "Çek"'in (yank) anlamı kilerden metni geri çekmektir. Çek komutu windos'ta panodan metni geri alan yapıştır komutuna benzer. Diğer metin düzenleyicilerindeki yapıştır komutu gibi, Çek komutu kilerdeki metni imlecin olduğu noktaya girer. İmleç, çekilecek metnin sonunda bırakılır ve başlangıç imlenir. Yokedilen Son Öğenin Seslendirilmesi Metni düzelttiğiniz gibi, yokedilen son metin birimini de kendinize KONTROL-e k komutunu kullanarak hatırlatabilirsiniz. Yokedilen Son Ögenin Çekilmesi Çek komutu ile yokettiğiniz metni geri alın: KONTROL-y Sonuçlar: Bir önce yokedilen metin imlecin olduğu noktaya yerleştirildi. "Kes ve Yapıştır" ve "Kopyala ve Yapıştır" bölümleri altında bu düzenleme görevleri için çek komutunu kullanacaksınız. İmlecin İmle Yer Değiştirmesi İmleç ve imi yer değiştirmek imin düşündüğünüz yerde olduğundan emin olmanın veya bir metin bölgesinde çok sayıda düzenleme yapmanın bir yoludur. İmleci başlangıç imine geri götürmek için: KONTROL-x KONTROL-x Sonuçlar: İmleç evvelce metinde imlenmiş olan yere giderken im, imlecin bıraktığı yere gider. İm ile İmleci Yer Değiştirme Adımları: 1. İmi koy. 2. İstenen değişiklikleri yaparak metinde ilerle. 3. KONTROL-x KONTROL-x komutlarını gir. Sonuçlar: İm imlece gider. İmleç imle seçtiğiniz özgün yerine geri gider. İmlecin bulunduğu satır seslendirilir. İmleç ile iİm Arasındaki Bölgenin Seslendirilmesi Herhangi bir zaman, imleç ve im arasında kalan bölgedeki metni dinleyebilirsiniz. KONTROL-e r'ye basın. Sonuçlar: Seçili bölgedeki metin seslendirilir. Kesme ve Yapıştırma Metni silip yerini değiştirmek için (kesip yapıştırmak), yoket (kill) ve çek (yank) komutları kullanılır. Bir bölgeyi seçmek ve onu yoketmek için şu adımları izleyin: 1. Metin bölgesinin başlangıç noktasına bir im koy. 2. İmleci metin bölgesinin sonuna götür. 3. "Bölgeyi yoket" komutunu gir: KONTROL-w. Sonuçlar: Seçilen metin bölgesi kilere gönderilir. Kaç satırın yokedildiğini belirterek mini-tampon içeriği seslendirilir. Yapıştırmak için ise, imleci metnin yerleştirilmesini istediğiniz yere götürün. Çek komutunu kullanın: KONTROL-y. Kopyalama ve Yapıştırma Metni başka bir yere kopyalamak için "yoketme işlemindeki gibi sakla" anlamına gelen sakla komutunu kullanırsınız. Panoya kopyalama işlemi gibi, bu sakla komutu seçilmiş metni kilerin içine koyar fakat metni dosyadan silmez. Bu işlem ALT-w komutu ile gerçekleştirilir. Sonuçlar: Seçilmiş metin tampondan silinmeden yapıştırılmaya hazır olarak, sanki panoda saklanır gibi saklanır. Bir bölgeyi seçmek, kopyalamak ve başka bir yere yapıştırmak için şu adımları izleyin: 1. Metin bölgesinin başlangıcına bir im koyun. 2. İmleci metin bölgesinin sonuna götürün. 3. Sakla komutunu kullanın: ALT-w 4. İmleci bölgenin yerleştirileceği noktaya götürün. 5. Çek komutunu girin:KONTROL-y Sonuçlar: Seçilen metin bölgesi kopyalanıp yeni yerine yerleştirilir. Kopyalanan metnin tamamı seslendirilir. Bu bölümdeki Komutların Özeti KONTROL-x u Bir önceki işlemi geri alır KONTROL-<shift><tire> Bir önceki işlemi geri alır (başka bir tuş dizilimi) KONTROL-<boşluk> İm koyar ALT-< İm koyar ve imleci tamponun başına taşır ALT-> İm koyar ve imleci tamponun sonuna taşır KONTROL-e k Kilerin içeriğini seslendirir <gerisilme> İmleçten önceki karakteri siler KONTROL-d İmleçten sonraki karakteri siler ALT-<gerisilme> İmleçten önceki sözcüğü yokeder KONTROL-e r İmleç ile im arasındaki bölgeyi seslendirir. KONTROL-k İmleçten satır sonuna kadar olan metni yokeder. KONTROL-w İmli bölgedeki metni yokeder. KONTROL-y Kilerden son yokedilen veya saklanan metni çeker (ve imleç konumuna yapıştırır) KONTROL-x KONTROL-x İmleçle imi yer değiştirir ALT-w Bölgeyi kilerde saklar (imli bölgeyi yapıştırmaya hazırlar)
| |||||||||