Temel Yapılandırma

/etc/apt/sources.list dosyası

APT, paketlerin bulunduğu kaynaklara nasıl erişebileceğinin bilgisini /etc/apt/sources.list dosyasında saklar.

Dosya içindeki girdilerin biçimi aşağıdaki gibidir:

deb http://site.http.org/debian sürüm bölüm1 bölüm2 bölüm3
deb-src http://site.http.org/debian sürüm bölüm1 bölüm2 bölüm3

Elbette yukarıda verdiğimiz örnek kullanılabilir değildir. Her satırın ilk kelimesi mutlaka deb veya deb-src olmak zorundadır. Bu ifadeler arşivin türünü belirler: derlenmiş ve kullanıma hazır duruma getirilmiş, çalıştırılabilir paketler (deb) veya programın asıl kaynak kodu + Debian kontrol dosyası (.dsc) ve programı `debianlaştırmak' için gerekli değişiklikleri içeren diff.gz.

Öntanımlı Debian sources.list dosyasının biçimi genellikle aşağıdaki gibi olacaktır:

# See sources.list(5) for more information, especialy
# Remember that you can only use http, ftp or file URIs
# CDROMs are managed through the apt-cdrom tool.
deb http://http.us.debian.org/debian stable main contrib non-free
deb http://non-us.debian.org/debian-non-US stable/non-US main contrib non-free
deb http://security.debian.org stable/updates main contrib non-free

# Uncomment if you want the apt-get source function to work
#deb-src http://http.us.debian.org/debian stable main contrib non-free
#deb-src http://non-us.debian.org/debian-non-US stable non-US

En temel Debian kurulumu için ihtiyaç duyulan satırlar bunlardır. Birinci deb satırı resmi Debian arşivini gösterirken, ikincisi ABD dışı arşivini ve üçüncüsü ise Debian güvenlik güncellemelerini içeren arşivi göstermektedir.

Sondaki iki satır yorum haline getirilmiş olup (satır başındaki # karakteri ile) apt-get tarafından yoksayılmaktadır. Buradaki deb-src satırları Debian kaynak paketlerini göstermektedirler. Eğer sıklıkla program kaynak kodlarını test veya yeniden derleme amaçlı olarak indiriyorsanız satırları aktif hale getirmelisiniz.

/etc/apt/sources.list dosyası çeşitli tiplerde satırlar içerebilir. APT uygulaması http, ftp, file (yerel dosyalar, örneğin bağlı durumdaki bir ISO9660 dosya sistemi) ve ssh arşiv türlerini tanıyabilmektedir.

/etc/apt/sources.list dosyasında değişiklik yaptıktan sonra apt-get update komutunu çalıştırmayı unutmayınız. Bu komutla APT'nin dosyada belirtmiş olduğunuz arşivlerdeki güncel paket listesini edinmesini sağlamış olursunuz.

APT'nin yerel olarak kullanımı

Bazen APT tarafından kurulmasını istediğiniz onlarca paketiniz olabilir. Bunların hepsini birden sisteminizdeki kopyasından kurulumunu isterseniz aşağıdaki adımları izlemelisiniz.

Öncelikle bir dizin oluşturup içerisinde sizdeki .deb paketlerini atınız. Örneğin:

# mkdir /root/debs

Paketlerin control dosyalarında belirtilen tanımlamalarının üzerine kendi tanımlamalarınızı override dosyası kullanarak yapabilirsiniz. Bu dosya içerisinde paketle birlikte gelen bazı seçenekleri aşağıdaki gibi tanımlayabilirsiniz:

paket öncelik bölüm

paket, paketin ismini belirtir; öncelik değeri sırasıyla düşük, orta ve yüksek anlamında low, medium ve high olabilir; bölüm ise paketin ait olduğu bölümü gösterir. Dosya adının mutlaka böyle olması gerekmez, başka bir dosya kullanıp dpkg-scanpackages'a parametre olarak verebilirsiniz. Eğer bir override dosyası yazmak istemiyorsanız dpkg-scanpackages programını çağırırken /dev/null'u kullanabilirsiniz.

Halen /root dizini içerisindeyken aşağıdaki komutu çalıştırın:

# dpkg-scanpackages debs dosya | gzip > debs/Packages.gz

Yukarıdaki satırda dosya olarak girilen dosya, override dosyasıdır. Bu komut APT tarafından kullanılmak üzere, paketler hakkında çeşitli bilgiler içeren Packages.gz dosyasını üretir. Paketleri kullanmak için son olarak aşağıdaki satırı sources.list dosyanıza ekleyin:

deb file:/root debs/

Bu eklentiden sonra artık APT uygulamasını yeni arşivinizle birlikte kullanabilirsiniz. Ayrıca isterseniz kaynak paketler için de yerel bir arşiv oluşturabilirsiniz. Bunun için izlemeniz gereken yol yukarıdaki ile hemen hemen aynıdır. Dikkat etmeniz gereken nokta, .orig.tar.gz, .dsc ve .diff.gz dosyalarını da dizin içerisine kopyalamanız ve Packages.gz dosyası yerine Sources.gz dosyasını oluşturmanız gerektiğidir. Kullanacağınız program ise dpkg-scansources olacaktır.

# dpkg-scansources debs | gzip > debs/Sources.gz

Dikkat ettiyseniz dpkg-scansources uygulaması parametre olarak bir override dosyasına ihtiyaç duymamaktadır. sources.list dosyanıza eklemeniz gereken satır ise aşağıdadır:

deb-src file:/root debs/

sources.list dosyası için en iyi yansıya karar verme

netselect, netselect-apt

Yeni Debian kullanıcılarının kararsız oldukları noktalardan biri sources.list dosyasına hangi Debian yansısını eklemeleri gerektiğidir. En iyi yansıya karar vermek için pek çok yöntem mevcuttur. Deneyimli kullanıcılar bir betik programı yazarak yansılar ile aradaki iletişim hızını ölçebilirler. Bu işi sizin için büyük ölçüde yapacak bir paket mevcuttur: netselect.

netselect paketini bildiğimiz yöntemle kuralım:

# apt-get install netselect

Parametre vermeden programı çalıştırdığımızda bir yardım sayfası gözükecektir. Programı birbirinden boşluk karakteri ile ayrılmış yansı adresleriyle çalıştırırsanız geriye bir skor ve yansı adresi döndürecektir. Buradaki değer yaklaşık olarak ping zamanı,ilgili yansıya kaç adımda ulaşılabilindiği bilgisini dikkate alır ve yaklaşık indirme zamanıyla ters orantılıdır (yanı, en düşüğü en iyisidir). Geri dönen alan adı en düşük skora sahip olandır. Eğer parametre olarak verdiğiniz tüm yansılara ait skorları görmek isterseniz programı -vv seçeneği ile çalıştırabilirsiniz.

# netselect ftp.debian.org http.us.debian.org ftp.at.debian.org download.unesp.br ftp.debian.org.br
 365 ftp.debian.org.br
#

Bu çıktının anlamı, netselect programına parametre olarak verdiğimiz yansılar arasından en uygununun ftp.debian.org.br olduğu ve bu yansı için elde edilen skor değerinin 365 olduğudur. (Bu değer herkes için farklı olacaktır!).

Şimdi netselect tarafından en hızlı olarak belirtilen yansıyı /etc/apt/sources.list dosyanıza (bkz. /etc/apt/sources.list dosyası) ekleyebilir ve ardından Paketlerin yönetimi bölümündeki yönergeleri takip edebilirsiniz.

	Not
	Debian tam yansı listesine http://www.debian.org/mirror/mirrors_full adresinden erişebilirsiniz.

0.3.ds1 sürümünden itibaren netselect paketi netselect-apt betiğini de içermektedir. Bu betik yukarıdaki işlemleri otomatik olarak yapmaktadır. Dağıtım olarak ne kullanmak istediğinizi belirtmeniz durumunda (öntanımlı olarak kararlı) yansılar arasından sizin için en iyileri seçilecek ve bu karar doğrultusunda en iyi main ve non-US yansıları ile sources.list dosyanız oluşturulacaktır. Aşağıdaki örnek kullanım ile kararlı dağıtım için bir sources.list dosyası üretilmektedir:

# ls sources.list
ls: sources.list: Böyle bir dosya ya da dizin yok
# netselect-apt stable
      (...) Bir miktar bekliyoruz
# ls -l sources.list
sources.list
#

	Uyarı
	`sources.list` dosyası bulunduğunuz dizin altında oluşturulacaktır. Bu dosyayı kullanmak istiyorsanız `/etc/apt` dizini altına taşımalısınız.

Ardından Paketlerin yönetimi bölümündeki yönergeleri izleyebilirsiniz.

sources.list dosyasına CD-ROM ekleme

Eğer paketlerin kurulumu veya güncellemesi için halihazırda elinizde bulunan bir CD-ROM'u kullanmak istiyorsanız bunu sources.list dosyanıza eklemelisiniz. Bunun için CD-ROM'u takıp apt-cdrom programını aşağıdaki gibi çalıştırın:

# apt-cdrom add

CD-ROM bağlanacak ve eğer geçerli bir Debian CD'si ise üzerindeki paketlere ait bilgiler okunacaktır. Eğer CD-ROM ayarlamalarınız biraz standart dışı ise aşağıdaki seçenekleri de kullanabilirsiniz:

-h           - bu yardım iletisini gösterir
-d DİZİN     - DİZİN ile CD-ROM'un bağlanacağı yer belirtilir
-r           - Tanınmış bir CD-ROM'u yeniden adlandırır
-m           - Bağlama işlemini gerçekleştirir
-f           - Hızlı kip, paket dosyaları kontrol edilmez
-a           - Tarama kipi ile

# apt-cdrom -d /home/kov/mycdrom add

Ayrıca sources.list dosyanıza eklemeden CD-ROM'u tanıma işlemini yapabilirsiniz:

# apt-cdrom ident

	Not
	`apt-cdrom` CD-ROM aygıtınıza ait ayarların `/etc/fstab` dosyasında düzgün olarak yapılmış olduğu durumda çalışacaktır.