Aşağıdaki aygıt listesinde çok fazla ayrıntıya girilmemiştir.
Bu aygıt dosyalarının pek çoğu çekirdekte derlenmiş halde
bulunmakta ve donanımları doğrudan desteklemektedir. Daha
fazla ayrıntı için çekirdek belgelerini okuyabilirsiniz.
Şayet burada bulunması gerektiğini düşündüğünüz ama burada
olmayan aygıt dosyaları var ise lütfen bana bildirin.
Onları da diğer sürümde bu listeye ekleyeceğim.
- /dev/dsp
Digital Signal Processor - Sayısal Sinyal İşleyici.
Ses kartı ile ses üreten yazılım arasındaki arayüz olarak
tanımlanabilir. 14. anadüğüm, 3. altdüğümde bulunan bir
karakter aygıtıdır.
- /dev/fd0
Birinci disket sürücüsü. Şayet birden fazla sürücüye sahip
olacak kadar şanslı iseniz diğer sürücüler ardışık bir biçimde
numaralanacaktır (fd1, fd2, ...). /dev/fd0
2. anadüğüm, 0. altdüğümdeki bir karakter aygıtıdır.
- /dev/fb0
Birinci karetamponu (framebuffer) aygıtı. karetamponu grafik
donanımı ile yazılımı arasındaki soyut bir katmandır.
Uygulamalar, ne tür grafik donanımı kullandığınızı bilmek
zorunda kalmadan, sadece açıkça tanımlanmış ve standart
haline getirilmiş olan karetamponu sürücüsünün uygulama
programlama arayüzü (API - Application Programming Interface)
ile nasıl haberleşeceklerini bilirler. Birinci karetamponu
29. anadüğüm, 0. altdüğümde bir karakter aygıtıdır.
- /dev/hda
/dev/hda birincil IDE denetleyicisine bağlı
ana IDE sürücüdür. Birinci IDE kablosuna bağlı
master olarak ayarlanmış sabit disk olarak da
tanımlanabilir. /dev/hdb birincil IDE
denetleyicisine bağlı yardımcı sürücüdür. /dev/hdc
/dev/hdd ise ikincil IDE denetleyicisine
bağlı ana ve yardımcı IDE sürücüleridir. Her disk bölümlere
ayrılmıştır. 1-4 arası bölümler birincil bölümler, 5 ve üzeri
bölümler ise ek bölüm içindeki mantıksal bölümlerdir. Bu
yüzden her bölüm için yapılmış aygıt dosyaları çeşitli
bölümlerden meydana gelmişlerdir. Örneğin; /dev/hdc9
ikincil IDE denetleyicisine takılmış bir ana IDE sabit diskinin
ek bölümü içerisindeki bir mantıksal bölümü işaret eder.
Ana ve alt düğüm numaraları biraz karmaşıktır. Birincil IDE
denetleyicisi için bütün bölümler 3. anadüğümdeki blok
aygıtlarıdır. Ana sürücü hda için
altdüğüm 0, yardımcı sürücü hdb için
altdüğüm 64'tür. Sürücü içindeki her bölümün, bölüm numarası
bu altdüğüm numarasına eklenir. Örneğin; /dev/hdb5
için anadüğüm 3, altdüğüm ise 69 (64+5) dur. İkincil IDE
sürücüye bağlı sürücünün hesaplamaları da aynı yöntemle
yapılır. Tek fark anadüğüm numarası 22 dir.
- /dev/ht0
Birinci IDE teyp sürücüdür. Sonraki sürücüler ht1,
ht2 şeklinde sıralanır. 37. anadüğümdeki
karakter aygıtlarıdır ve ht0 için
altdüğüm 0, ht1 için 1, ht2
için 2 olarak sıralanır.
- /dev/js0
Birinci analog oyunçubuğu. Sonraki oyunçubukları
js1, js2,
js1, ... şeklinde sıralanır.
15. anadüğümdeki karakter aygıtlarıdır. Analog oyunçubukları
0. altdüğümden 127. altdüğüme kadar sıralanır. Sayısal
oyunçubukları ise 128. altdüğümden başlar.
- /dev/lp0
Birinci paralel yazıcı aygıtı. Diğer yazıcılar
lp1, lp2,
lp3, ... şeklinde sıralanır.
6. anadüğümdeki karakter aygıtlardır. Altdüğümler 0 dan
başlar ve her aygıt için ardışık şekilde devam eder.
- /dev/loop0
Birinci geridönüş (loopback) aygıttır. Geridönüş aygıtları
diskler üzerinde bulunmayan blok aygıtlarındaki dosya
sistemlerini bağlamak için kullanılırlar. Şayet bir
iso9660 CD ROM'u bir CD'yi okumadan bağlamak istiyorsak
geridönüş aygıtlarını kullanmalıyız. Bu genellikle
kullanıcıya açıktır ve mount komutu
tarafından kullanılır. mount ve
losetup kılavuz sayfalarına göz atmanız
bu kavramları anlamak için oldukça faydalı olacaktır.
Geridönüş aygıtları 7. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır.
Altdüğümler 0 dan başlar ve ardışık devam eder.
- /dev/md0
Birinci meta disk grubu. Meta diskler RAID (Redundant Array
of Independent Disk - Birleştirilmiş Bağımsız Disk Dizisi)
aygıtları ile bağlantılıdır. Daha ayrıntılı bilgi için
LDP'deki (Linux Document Project - Linux Belgelendirme
Projesi) RAID-HOWTO belgelerine başvurabilirsiniz.
Meta diskler 6. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır. 0. altdüğümden
başlar ve ardışık devam eder.
- /dev/mixer
Bu OSS'nin ( Open Sound Driver - Açık Ses Sürücüsü) bir
parçasıdır.
http://www.opensound.com/ adresindeki
OSS belgelerinden daha ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
14. anadüğüm, 0. altdüğümdeki karakter aygıtıdır.
- /dev/null
Gönderilen her verinin bir daha tekrar geri dönmemek üzere yok
edildiği bir kara deliktir. /dev/null'a
gönderilen her şey görünmez olur. Bu, bir komut çalıştırmak ama
uçbirimde her hangi bir geri bildirim almamak istediğiniz
durumlarda faydalı olabilir. 1. anadüğüm, 3. altdüğümdeki bir
karakter aygıtıdır.
- /dev/psaux
PS/2 fare portudur. 10. anadüğüm, 1. altdüğümdeki bir karakter
aygıtıdır.
- /dev/pda
Paralel port IDE diskleri. Dahili IDE denetleyicileri gibi
isimlendirilirler. Blok aygıtlardır ve anadüğüm numarası 45 dir.
Alltdüğüm numaraları için biraz daha fazla açıklamaya ihtiyaç
vardır. İlk aygıt /dev/pda'dır ve
aldüğüm numarası 0 dır. Bölüm numaraları altdüğüm numarasına
eklenerek bu aygıttaki bölümler bulunur. Her aygıt 15 bölüm
ile sınırlandırılmıştır. Dahili IDE aygıtlarında bu 63 dür.
/dev/pdb için aldüğüm numarası 16'da başlar,
/dev/pdc için 32'de, /dev/pdd
için 48'de başlar. Örneğin; /dev/pdc6 için
altdüğüm numarası 38 (32+6) dir. Bu düzen her biri 15 bölümlü 4
paralel disk ile bizi sınırlar.
- /dev/pcd0
paralel port CD ROM sürücüsü. 0'dan başlayarak
numaralandırılırlar. 46. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır.
Altdüğümler /dev/pcd0 için 0 dan başlar
ve ardışık devam eder (/dev/pcd1 için 1,
/dev/pcd2 için 2, /dev/pcd3
için 3, ...).
- /dev/pt0
Paralel port teyp sürücüsü. Teyplerin bölümleri olmadığı
için sadece ardışık biçimde numaralandırılırlar. Karakter
aygıtlardır ve anadüğüm numarası 96 dır. Altdüğümi
/dev/pt0 için 0, /dev/pt1
için 1, /dev/pt2 için 2, ... şeklinde
sıralanır.
- /dev/parport0
İşlenmemiş paralel port. Paralel porta bağlanan pek çok aygıt
kendi sürücülerini kullanırlar. Bu ise porta doğrudan ulaşmak
için kullanılan bir aygıttır. Anasüğüm numarası 99 olan karakter
aygıtıdır. Alltdüğüm numarası 0'dan başlar ve ardışık olarak her
bir aygıt için birer artarak devam eder.
- /dev/random veya /dev/urandom
Bunlar çekirdeğin rasgele sayı üreteçleridir.
/dev/random
rasgele sayı üreten ve o an için üretilmiş sayıya bakıp
gelecek sayısı tahmin edilebilen üreteçlere benzemez. Sayı
üretmek için sistem donanımlarının arabirimlerinin ürettiği
ganimetler (entropy)
[119] kullanır.
Kullanılacak ganimet kalmadığında daha fazlasının toplanması
için beklemek zorunda kalır. Bu durumda iken daha fazla sayı
okunmasına izin vermez.
/dev/urandom da
buna benzer şekilde çalışır. İlk olarak sistem donanımlarının
ganimetlerini kullanır ama ganimetler bitince karışık rasgele
sayı üreten bir formül üzerinden çalışmaya ve sayı vermeye
devam eder. Şifrelenmiş çift anahtar üreteçleri gibi çok
önemli amaçlar için bu sistem biraz güvensiz görünebilir.
Şayet güvenlik birinci planda önemli ise
/dev/random'u kullanın, eğer hız önemli
ise
/dev/urandom'u kullanın.
Rasgele sayı üreteçleri anadüğüm numarası 1 olan karakter
aygıtlarındandır.
/dev/random için altdüğüm numarası 8,
/dev/urandom/dev/urandom için ise 9'dur.
- /dev/zero
Pek çok sıfır elde etmenin en kolay yoludur. Bu aygıttan her
okuduğunuzda veri sıfıra dönüşür. İçeriği önemli olmayan
sabitlenmiş uzunluktaki bir dosya ile ilgilendiğiniz zamanlarda
bu aygıt yararlı olabilir. 1. anadüğümün 5. altdüğümündeki
karakter aygıtıdır.