Aygıt Listesi
Önceki Aygıt Dosyaları Sonraki
Aygıt Listesi
Aşağıdaki aygıt listesinde çok fazla ayrıntıya girilmemiştir. Bu aygıt dosyalarının pek çoğu çekirdekte derlenmiş halde bulunmakta ve donanımları doğrudan desteklemektedir. Daha fazla ayrıntı için çekirdek belgelerini okuyabilirsiniz.
Şayet burada bulunması gerektiğini düşündüğünüz ama burada olmayan aygıt dosyaları var ise lütfen bana bildirin. Onları da diğer sürümde bu listeye ekleyeceğim.
/dev/dsp
Digital Signal Processor - Sayısal Sinyal İşleyici. Ses kartı ile ses üreten yazılım arasındaki arayüz olarak tanımlanabilir. 14. anadüğüm, 3. altdüğümde bulunan bir karakter aygıtıdır.
/dev/fd0
Birinci disket sürücüsü. Şayet birden fazla sürücüye sahip olacak kadar şanslı iseniz diğer sürücüler ardışık bir biçimde numaralanacaktır (fd1, fd2, ...). /dev/fd0 2. anadüğüm, 0. altdüğümdeki bir karakter aygıtıdır.
/dev/fb0
Birinci karetamponu (framebuffer) aygıtı. karetamponu grafik donanımı ile yazılımı arasındaki soyut bir katmandır. Uygulamalar, ne tür grafik donanımı kullandığınızı bilmek zorunda kalmadan, sadece açıkça tanımlanmış ve standart haline getirilmiş olan karetamponu sürücüsünün uygulama programlama arayüzü (API - Application Programming Interface) ile nasıl haberleşeceklerini bilirler. Birinci karetamponu 29. anadüğüm, 0. altdüğümde bir karakter aygıtıdır.
/dev/hda
/dev/hda birincil IDE denetleyicisine bağlı ana IDE sürücüdür. Birinci IDE kablosuna bağlı master olarak ayarlanmış sabit disk olarak da tanımlanabilir. /dev/hdb birincil IDE denetleyicisine bağlı yardımcı sürücüdür. /dev/hdc /dev/hdd ise ikincil IDE denetleyicisine bağlı ana ve yardımcı IDE sürücüleridir. Her disk bölümlere ayrılmıştır. 1-4 arası bölümler birincil bölümler, 5 ve üzeri bölümler ise ek bölüm içindeki mantıksal bölümlerdir. Bu yüzden her bölüm için yapılmış aygıt dosyaları çeşitli bölümlerden meydana gelmişlerdir. Örneğin; /dev/hdc9 ikincil IDE denetleyicisine takılmış bir ana IDE sabit diskinin ek bölümü içerisindeki bir mantıksal bölümü işaret eder. Ana ve alt düğüm numaraları biraz karmaşıktır. Birincil IDE denetleyicisi için bütün bölümler 3. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır. Ana sürücü hda için altdüğüm 0, yardımcı sürücü hdb için altdüğüm 64'tür. Sürücü içindeki her bölümün, bölüm numarası bu altdüğüm numarasına eklenir. Örneğin; /dev/hdb5 için anadüğüm 3, altdüğüm ise 69 (64+5) dur. İkincil IDE sürücüye bağlı sürücünün hesaplamaları da aynı yöntemle yapılır. Tek fark anadüğüm numarası 22 dir.
/dev/ht0
Birinci IDE teyp sürücüdür. Sonraki sürücüler ht1, ht2 şeklinde sıralanır. 37. anadüğümdeki karakter aygıtlarıdır ve ht0 için altdüğüm 0, ht1 için 1, ht2 için 2 olarak sıralanır.
/dev/js0
Birinci analog oyunçubuğu. Sonraki oyunçubukları js1, js2, js1, ... şeklinde sıralanır. 15. anadüğümdeki karakter aygıtlarıdır. Analog oyunçubukları 0. altdüğümden 127. altdüğüme kadar sıralanır. Sayısal oyunçubukları ise 128. altdüğümden başlar.
/dev/lp0
Birinci paralel yazıcı aygıtı. Diğer yazıcılar lp1, lp2, lp3, ... şeklinde sıralanır. 6. anadüğümdeki karakter aygıtlardır. Altdüğümler 0 dan başlar ve her aygıt için ardışık şekilde devam eder.
/dev/loop0
Birinci geridönüş (loopback) aygıttır. Geridönüş aygıtları diskler üzerinde bulunmayan blok aygıtlarındaki dosya sistemlerini bağlamak için kullanılırlar. Şayet bir iso9660 CD ROM'u bir CD'yi okumadan bağlamak istiyorsak geridönüş aygıtlarını kullanmalıyız. Bu genellikle kullanıcıya açıktır ve mount komutu tarafından kullanılır. mount ve losetup kılavuz sayfalarına göz atmanız bu kavramları anlamak için oldukça faydalı olacaktır. Geridönüş aygıtları 7. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır. Altdüğümler 0 dan başlar ve ardışık devam eder.
/dev/md0
Birinci meta disk grubu. Meta diskler RAID (Redundant Array of Independent Disk - Birleştirilmiş Bağımsız Disk Dizisi) aygıtları ile bağlantılıdır. Daha ayrıntılı bilgi için LDP'deki (Linux Document Project - Linux Belgelendirme Projesi) RAID-HOWTO belgelerine başvurabilirsiniz. Meta diskler 6. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır. 0. altdüğümden başlar ve ardışık devam eder.
/dev/mixer
Bu OSS'nin ( Open Sound Driver - Açık Ses Sürücüsü) bir parçasıdır. http://www.opensound.com/ adresindeki OSS belgelerinden daha ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz. 14. anadüğüm, 0. altdüğümdeki karakter aygıtıdır.
/dev/null
Gönderilen her verinin bir daha tekrar geri dönmemek üzere yok edildiği bir kara deliktir. /dev/null'a gönderilen her şey görünmez olur. Bu, bir komut çalıştırmak ama uçbirimde her hangi bir geri bildirim almamak istediğiniz durumlarda faydalı olabilir. 1. anadüğüm, 3. altdüğümdeki bir karakter aygıtıdır.
/dev/psaux
PS/2 fare portudur. 10. anadüğüm, 1. altdüğümdeki bir karakter aygıtıdır.
/dev/pda
Paralel port IDE diskleri. Dahili IDE denetleyicileri gibi isimlendirilirler. Blok aygıtlardır ve anadüğüm numarası 45 dir. Alltdüğüm numaraları için biraz daha fazla açıklamaya ihtiyaç vardır. İlk aygıt /dev/pda'dır ve aldüğüm numarası 0 dır. Bölüm numaraları altdüğüm numarasına eklenerek bu aygıttaki bölümler bulunur. Her aygıt 15 bölüm ile sınırlandırılmıştır. Dahili IDE aygıtlarında bu 63 dür. /dev/pdb için aldüğüm numarası 16'da başlar, /dev/pdc için 32'de, /dev/pdd için 48'de başlar. Örneğin; /dev/pdc6 için altdüğüm numarası 38 (32+6) dir. Bu düzen her biri 15 bölümlü 4 paralel disk ile bizi sınırlar.
/dev/pcd0
paralel port CD ROM sürücüsü. 0'dan başlayarak numaralandırılırlar. 46. anadüğümdeki blok aygıtlarıdır. Altdüğümler /dev/pcd0 için 0 dan başlar ve ardışık devam eder (/dev/pcd1 için 1, /dev/pcd2 için 2, /dev/pcd3 için 3, ...).
/dev/pt0
Paralel port teyp sürücüsü. Teyplerin bölümleri olmadığı için sadece ardışık biçimde numaralandırılırlar. Karakter aygıtlardır ve anadüğüm numarası 96 dır. Altdüğümi /dev/pt0 için 0, /dev/pt1 için 1, /dev/pt2 için 2, ... şeklinde sıralanır.
/dev/parport0
İşlenmemiş paralel port. Paralel porta bağlanan pek çok aygıt kendi sürücülerini kullanırlar. Bu ise porta doğrudan ulaşmak için kullanılan bir aygıttır. Anasüğüm numarası 99 olan karakter aygıtıdır. Alltdüğüm numarası 0'dan başlar ve ardışık olarak her bir aygıt için birer artarak devam eder.
/dev/random veya /dev/urandom
Bunlar çekirdeğin rasgele sayı üreteçleridir./dev/random rasgele sayı üreten ve o an için üretilmiş sayıya bakıp gelecek sayısı tahmin edilebilen üreteçlere benzemez. Sayı üretmek için sistem donanımlarının arabirimlerinin ürettiği ganimetler (entropy)[119] kullanır. Kullanılacak ganimet kalmadığında daha fazlasının toplanması için beklemek zorunda kalır. Bu durumda iken daha fazla sayı okunmasına izin vermez. /dev/urandom da buna benzer şekilde çalışır. İlk olarak sistem donanımlarının ganimetlerini kullanır ama ganimetler bitince karışık rasgele sayı üreten bir formül üzerinden çalışmaya ve sayı vermeye devam eder. Şifrelenmiş çift anahtar üreteçleri gibi çok önemli amaçlar için bu sistem biraz güvensiz görünebilir. Şayet güvenlik birinci planda önemli ise /dev/random'u kullanın, eğer hız önemli ise /dev/urandom'u kullanın. Rasgele sayı üreteçleri anadüğüm numarası 1 olan karakter aygıtlarındandır. /dev/random için altdüğüm numarası 8, /dev/urandom/dev/urandom için ise 9'dur.
/dev/zero
Pek çok sıfır elde etmenin en kolay yoludur. Bu aygıttan her okuduğunuzda veri sıfıra dönüşür. İçeriği önemli olmayan sabitlenmiş uzunluktaki bir dosya ile ilgilendiğiniz zamanlarda bu aygıt yararlı olabilir. 1. anadüğümün 5. altdüğümündeki karakter aygıtıdır.


[119] Ç.N.: Burada entropy ile ifade edilen şey, farenin ekran koordinatları, diskin okunan ya da yazılan sektör numarası, klavyede basılan tuş numarası gibi sayılardır. Olay bir oyunda oyuncunun ganimet toplamasına benzetilebilir.
Önceki Üst Ana Başlık Sonraki
mknod komutu Başlangıç Diskler ve Diğer Depolama Ortamları
Bir Linux Kitaplığı Sayfası