GİRİŞ
Önceki GNU KISITLI GENEL KAMU LİSANSI (LGPL) Sonraki
GİRİŞ
Yazılım lisanslarının çoğu sizin yazılımı paylaşma ve değiştirme hakkınızın elinizden alınması için hazırlanmıştır. Buna karşılık, GNU Genel Kamu Lisansları sizin serbest yazılımları değiştirme ve paylaşma hakkınızın mahfuz tutulması ve yazılımın bütün kullanıcıları için serbest olması amacı ile yazılmıştır.
Bu Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, bazı özel amaçlı yazılım paketleri --genelde kitaplıklar-- için hazırlanmış olup, Free Software Foundation'un bazı yazılımları ve bu lisansı kullanmayı tercih eden diğer yazılımcıların yazılımları için kullanılmaktadır. Siz de bu lisansı kullanabilirsiniz, fakat kullanmadan önce sizin özel durumunuz için bu lisansı mı, yoksa GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) kullanmanın mı daha uygun bir strateji olacağını, aşağıdaki açıklamaları okuyarak düşünmeniz ve öyle karar vermenizi öneriyoruz.
Serbest yazılımdan bahsettiğimiz zaman fiyattan değil, özgürlükten bahsediyoruz. Bizim Genel Kamu Lisanslarımız, sizin serbest yazılımların kopyalarını dağıtma özgürlüğünüzü (ve isterseniz bu hizmet için para almanızı), yazılım kaynak kodlarının size dağıtım esnasında veya eğer isterseniz verilmesini, yazılımı değiştirebilmenizi, yazılımın parçalarını yeni yazılımlar içerisinde kullanabilmenizi ve bunları yapabileceğinizi bilmenizi sağlamaktadır.
Haklarınızı koruyabilmemiz için dağıtıcıların sizin haklarınızı kısıtlama veya sizin bu haklarınızdan feragat etmenizi isteme yollarını yasaklayıcı bazı kısıtlamalar getirmemiz gerekmektedir. Bu kısıtlamalar eğer kitaplığın kopyalarını dağıtıyor veya değiştiriyorsanız size bazı yükümlülükler getirmektedir.
Örneğin kitaplığın kopyalarını, bedava veya ücret karşılığı dağıtıyorsanız alıcılara sizin sahip olduğunuz bütün hakları sağlamalısınız. Onların da kaynak kodlarına sahip olmalarını veya ulaşabilmelerini sağlamalısınız. Eğer kitaplık ile başka kodlar bağlanıyorsa, alıcılara bütün nesne dosyalarını vermelisiniz ki, alıcılar kitaplığın kaynak kodlarında değişiklik yapıp kitaplığı yeniden derledikten sonra nesne dosyalarını tekrar kitaplık ile bağlayabilsinler. Ve onlara da haklarını bilebilmeleri için bu şartları göstermelisiniz.
Haklarınızı koruma iki aşamada gerçekleşmektedir:
  1. Yazılıma telif hakkı alınmaktadır.
  2. Yazılım lisansı olarak size, hukuki olarak, yazılımı kopyalama, dağıtma ve/veya değiştirme hakkı tanıyan bu lisans sunulmaktadır.
Her dağıtıcıyı korumak için bu serbest kitaplığın herhangi bir garantisi olmadığını vurgulamak istiyoruz. Eğer kitaplık başkası tarafından değiştirilmiş ve değiştirilmiş hali ile tarafınıza ulaştırılmış ise alıcıların, ellerinde olan kitaplığın orjinal olmadığını, dolayısıyla başkaları tarafından eklenen problemlerin ilk yazarların şöhretlerine olumsuz etkide bulunmaması gerektiğini bilmelerini istiyoruz.
Son olarak, bütün serbest yazılımlar yazılım patentleri tarafından sürekli tehdit altında bulunmaktadır. Herhangi bir şirketin serbest bir yazılımın kullanıcılarını, bir patent sahibinden kısıtlayıcı bir lisans alarak kısıtlama/engellemesinin mümkün olmamasından emin olmak istiyoruz. Dolayısıyla kitaplığın herhangi bir sürümü için alınabilecek bir patent lisansının bu lisans içerisinde tanımlanan tam serbesti ile uyumlu olması gerektiğini açık olarak ortaya koyuyoruz.
Kitaplıklar da dahil olmak üzere çoğu GNU yazılımı normal GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) altında yayınlanmaktadır. GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL) olarak adlandırılan bu lisans ise, yalnızca bazı özel kitaplıklar için uygulanmakta ve GNU Genel Kamu Lisansı'ndan (GPL) bir hayli değişik koşullar içermektedir. Bizler bu lisansı (LGPL), bazı kitaplıkların serbest olmayan yazılımlara bağlanabilmesine imkan tanımak amacı ile kullanıyoruz.
Bir yazılım bir kitaplık ile, gerek statik, gerek paylaşımlı kitaplık yolu ile bağlandığı zaman, ikisinin birleşimi, hukuki açıdan birleşik ve orjinal kitaplıktan iştikak eden bir eser oluşturur. Dolayısıyla normal Genel Kamu Lisansı, böyle bir bağlanma işlemine ancak eğer oluşan bütün GPL'de tanımlanan serbesti kriterlerine uyuyor ise izin verir. Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL) ise, kitaplık ile başka yazılımların bağlanması halinde daha gevşek kriterler uygular.
Bu lisansa "Kısıtlı" Genel Kamu Lisansı dememizin sebebi, kullanıcının haklarını korumak açısından Genel Kamu Lisansı'na göre daha kısıtlı olmasıdır. Bu lisans, serbest yazılım geliştiricilerine, serbest olmayan kapalı yazılım geliştiricileri ile rekabet etmeleri için daha kısıtlı imkanlar sunmaktadır. Bu dezavantajlar sebebi ile, pek çok kitaplık için bu lisansı değil, Genel Kamu Lisansı'nı (GPL) kullanmaktayız. Fakat Kısıtlı lisans bazı özel durumlarda bazı avantajlar sağlamaktadır.
Örneğin bazı özel ve seyrek rastlanan durumlarda, bir kitaplığın en yaygın kullanımını sağlamak ve özendirmek ve bu şekilde de-fakto standart haline gelmesini sağlamak istenebilir. Bunu sağlamak için, serbest olmayan yazılımların da kitaplığı kullanabilmesine imkan tanımak gerekir. Daha sık rastlanan bir durum ise, serbest bir kitaplığın serbest olmayan ve yaygın kullanımda olan kitaplıklarla aynı işlevi yapmasıdır. Böyle durumlarda serbest kitaplığı yalnız serbest yazılımlarla kullanılır hale getirmenin bir anlamı yoktur, dolayısıyla Kısıtlı Genel Kamu Lisansı kullanılır.
Başka durumlarda, belirli bir kitaplığı serbest olmayan yazılımlarda kullanma izninin verilmesi, daha çok sayıda kişinin çok sayıda serbest yazılımı kullanmasına imkan verebilir. Örneğin GNU C kitaplığının serbest olmayan yazılımlarla birlikte kullanılabilmesi, pek çok kişinin bütün GNU işletim sistemini ve onun bir türevi olan GNU/Linux işletim sistemini kullanmasına imkan tanımaktadır.
Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, kullanıcının özgürlüğünü korumakta daha kısıtlı ise de, Kitaplık ile bağlanan bir yazılımı kullanan kullanıcıya, o yazılımı Kitaplığın değiştirilmiş bir hali ile kullanabilme hakkı ve imkanı vermektedir.
Kopyalama, dağıtım ve değiştirme ile ilgili kesin şart ve kayıtlar aşağıda yer almaktadır. "kitaplığı baz alan eser" ile "kitaplığı kullanan eser" arasındaki farka özellikle dikkat edin. Birincisi kitaplığın kaynak kodlarından türeyen kod kullanmaktadır, ikincisi ise çalışmak için kitaplık ile bağlanmalıdır.
Önceki Üst Ana Başlık Sonraki
GNU KISITLI GENEL KAMU LİSANSI (LGPL) Başlangıç KOPYALAMA, DAĞITIM VE DEĞİŞTİRME İLE İLGİLİ ŞART VE KAYITLAR
Bir Linux Kitaplığı Sayfası