Apache Lisansı, Apache Yazılım Vakfı (ASF [The Apache Software Foundation]) tarafından yazılmış müsamahakâr (permissive) özgür bir yazılım lisansıdır. Apache Lisansı 2.0 Versiyonu, telif hakkı bildiriminin ve feragatnâmenin korunmasını gerektirir. Diğer özgür yazılım lisansları gibi lisans da yazılımın kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için kullanma, dağıtma, değiştirme ve yazılımın değiştirilmiş versiyonlarını lisans koşulları altında telif ücretleri için endişe duymadan kullanma özgürlüğü verir. Bu Apache Lisansı’nı bir FRAND-RF lisansı hâline getirir. ASF ve projeleri Apache Lisansı altında ürettikleri yazılımı yayımlar. Lisans ayrıca ASF dışı birçok proje tarafından da kullanılıyor.

Tarihçe

1995’ten başlayarak Apache Group (daha sonra Apache Software Foundation), tanınmış httpd sunucularının ardışık versiyonlarını yayımladı. İlk lisansları esasında eski BSD lisansı ile aynıydı, yalnızca kuruluşların adları değişti. Berkeley; Özgür Yazılım Vakfı tarafından kendisine verilen argümanı kabul ettiğinde ve reklam maddelerini BSD lisansından kaldırdığında Apache de aynısını yaptı ve değiştirilmiş BSD lisansındaki küçük bir değişiklik olan Apache License v1.1’i yarattı. 2004’te Apache; BSD modelinden biraz daha radikal bir şekilde ayrılmaya karar verdi ve Apache License v2’yi üretti.

1.1 Versiyonu

Apache Lisansı’nın 1.1 versiyonu 2000 yılında ASF tarafından onaylanmıştır. 1.0 lisansındaki ilk değişiklik “reklam maddesi”nde (1.0 lisansın 3. bölümü); türetilmiş ürünlerin artık reklam malzemelerine yalnızca belgelerinde atıf içermesi gerekmez.

1.1 versiyonu altında lisanslanan bireysel paketler, atıf ya da marka tanımlama için değişen gereklilikler nedeniyle farklı ifadeler kullanmış olabilir ancak bağlayıcı terimlerin hepsi aynıydı.

2.0 Versiyonu

ASF, 2004 yılının Ocak ayında Apache License 2.0‘ı kabul etti. Lisansın belirtilen amaçları: ASF olmayan projelerin kullanımlarını kolaylaştırmak, GPL tabanlı yazılımlarla uyumluluğu artırmak, lisansın her dosyada listelenmek yerine referansla dâhil edilmesini sağlamak, katkı payları için lisansı açıklamak ve bir katılımcının kendi haklarını ihlal etmesi gereken katkılar konusunda patent lisansı talep etmek.

Lisans Koşulları

Apache Lisansı, aynı tür bir yazılım kullanılarak dağıtılması için yazılımın bir türev çalışmasını veya orijinalinde değişiklik yapılmasını gerektirmemesine izin verir (telif feragatlı [copyleft] lisanslarının aksine - karşılaştırmaya bakınız). Yine de aynı lisansın değiştirilmemiş tüm parçalara uygulanmasını gerektirir ve her lisanslı dosyada yeniden dağıtılan koddaki orijinal telif hakkı, patent, ticari marka ve atıf bildirimleri korunmalıdır (türev çalışmaların herhangi bir kısmı ile ilgili olmayan bildirimler hariç); ve değiştirilen her lisanslı dosyada bu dosyada değişiklik yapıldığını belirten bir bildirim eklenmelidir.

Orijinal eserin dağıtımının bir parçası olarak bir NOTICE metin dosyası eklenirse türev çalışmalar, türev çalışmaların bir parçası olarak dağıtılan bir NOTICE metin dosyası içinde kaynak form veya dokümantasyon içinde veya türev çalışmalar tarafından oluşturulan bir teşhir içinde bu bildirimlerin okunabilir bir kopyasını içermelidir (bu tür üçüncü taraf bildirimler normal olarak görünür).

NOTICE dosyasının içeriği; yalnızca bilgilendirme amaçlı olduğu için lisansı değiştirmez ve bu bildirimlerin lisansı değiştirdiği anlaşılmaması koşuluyla NOTICE metnine ek olarak daha fazla nitelik bildirimi eklenmesine izin verilir. Değişiklikler uygun telif hakkı bildirimlerine sahip olabilir ve değişiklikler için farklı lisans koşulları sağlayabilir.

Aksi açıkça belirtilmediği sürece bir lisans veren tarafından bir lisans verene yapılan herhangi bir katkı; herhangi bir şart ve koşul olmaksızın lisansın koşullarında olacaktır ancak bu, lisans verenle bu katkılarla ilgili ayrı bir anlaşmayı engellemez.

Apache Lisans 2.0 Versiyonu, kullanıcının yazılımı kullanarak hiçbir patenti ihlal etme konusunda endişelenmesine gerek kalmamasını sağlar. Kullanıcıya yazılımı kapsayan herhangi bir patent için bir lisans verilir. Kullanıcı, bu yazılımla ilgili patent ihlali konusunda herhangi bir kimseye dava açarsa bu lisans sona erer. Bu durum patent davalarının önlenmesi için eklenmiştir.

GPL Uyumluluğu

Apache Yazılım Vakfı ve Özgür Yazılım Vakfı, Apache Lisansı 2.0’ın GNU Genel Kamu Lisansı’nın (GPL [GNU General Public License]) 3. versiyonuyla uyumlu, bu GPL 3 versiyonu ve Apache Lisansı 2.0 altındaki kodun, sonuçta ortaya çıkan yazılım GPL 3 versiyonu altında lisanslandığı sürece birleştirilebileceği anlamına gelir.

Özgür Yazılım Vakfı, Apache Lisansı’nın tüm versiyonlarının önceki GPL 1 ve 2 versiyonları ile uyumlu olmadığını ve ayrıca v2.0’dan önceki GPLv3 ile uyumlu olmayan Apache Lisansı versiyonlarını göz önünde bulundurur. 2.0 versiyonunun patent lisansı gereklilikleri nedeniyle Özgür Yazılım Vakfı; onu diğer telif feragatlı olmayan (non-copyleft) lisanslara göre önerir, özellikle küçük programlar için veya başka nedenlerle müsamahakâr (permissive) bir lisans kullanmak isteyen geliştiriciler için önerir.

Resepsiyon ve Benimseme

Ekim 2012’de SourceForge.net’te bulunan 8.708 proje Apache Lisansı koşulları altında mevcuttu. Mayıs 2008’deki bir blog gönderisinde Google; Google’de barındırılan yaklaşık 100.000 projenin %25’inden fazlasının, Android işletim sistemi de dâhil olmak üzere, Apache Lisansı’nı kullandığını belirtti.

Black Duck Software ve GitHub’a göre 2015’ten itibaren Apache Lisansı; MIT Lisansı ve GPLv2’den sonra FOSS alanındaki üçüncü en popüler lisans.

OpenBSD projesi Apache License 2.0’ı patent hükümleri nedeniyle kabul edilebilir bir lisans olarak görmemektedir.

Ayrıca Bakınız

Free and open-source software portal

References