Neden jigdo?

Debian ISO İmge Kümesi Nasıl Elde Edilir?

Eğer kendi Debian CD kümelerinizi oluşturmak istiyorsanız bunun pek çok yolu vardır. Birinci yol Debian CD'lerini satanlardan satın almaktır. Elbette bazı satıcıların Debian projesine para yardımı yaptıklarından dolayı bunun yararı vardır. Yaptığınız yardımlar ile Debian'ın uzun bir süre ortalarda gözükeceğinden emin olabilirsiniz.

Debian CD'leri oluşturmanın bir başka yolu da kendi takımınızı yazdırmaktır. Bu da ilk olarak ISO imgesi edinip onu boş bir CD'ye yazdırmayı zorunlu kılmaktadır. Jidgo'dan önce Debian CD'leri oluşturmak için iki yol vardı:

Tüm ISO'ları indirmek
Yalancı-imge aracını kullanmak (PIK)

Bu belge jigdo isimli bir araç kullanarak daha yeni ve daha iyi bir şekilde Debian ISO imgeleri edinmekle ilgilidir. Gerçekte, PIK'in resmi olarak geliştirilmesi durmuştur ve onunla ilgili tüm diğer kaynaklar bu belgeden çıkarılmıştır. Debian ISO'larını edinmek için kabul edilen yol işi jigdo ile gerçeklemektir.

Neden Tüm ISO İmgelerini İndirmeyelim?

Debian ISO'larını sunan http ve ftp yansıları bulunmaktadır. Sorun çok fazla yansı olmaması ve yansıların sundukları bant genişliğinin her Debian ISO'su isteyene yetmemesidir. Örneğin, fsn.hu söylendiğine göre sağlayıcısının bağlantısını doldurmuştur. Dışarı yansıyan trafik bir ay içerisinde terabaytlara ulaşmaktadır!.

Buna ek olarak, Debian'ın test ve kararsız sürümleri çok sık güncellenmektedir. ISO'larınız eğer ISO'yu rsync kullanarak bir geridönüş aygıtına bağlamak gibi (PIK'in tam olarak da yaptığı budur) sinsi bir yol bulmazsanız güncelliğini kaybetmiş hale gelebilir. Bu yüzden de eğer güncel ISO imgeleri istiyorsanız, her gün yeni ISO imge kümeleri indirmelisiniz. Açıktır ki bu yol Debian ISO'ları edinmek için tercih edilecek bir yol değildir!

Kararlı ISO imgelerini indirmek isteseniz bile onlar da bir kaç ayda bir güncellenmektedir. ISO imgelerini indirmek size birkaç ay güncel imge kullanmanızı sağlayacaktır, fakat her yeni kararlı Debian sürümü gözden geçirilmesinde, bu işkence verici tüm ISO kümesini baştan indirme işlemini baştan gerçeklemek zorunda kalacaksınız. Bu yol zamanınızı ve yansı kaynaklarını kullanmak için iyi değildir.

Jigdo Nedir?

Jigdo ("Jigsaw Download" anlamına gelmektedir) Richard Atterer tarafından yazılmış ve GNU GPL altında lisanslanmıştır. Verimli bir şekilde ISO imgeleri indirmek ve güncellemek için kullanılan bir araçtır. Herhangi bir ISO imgesi için kullanılabilir. Jigdo Debian'a özgü değildir, yine de Debian onu ISO imgelerini edinmek için resmi yol olarak seçmiştir.

Genel yanlış fikir jigdo'nun ISO imgeleri oluşturduğudur ama oluşturmamaktadır. Jigdo'nun ISO imgeleri edinmenizi sağlamayan süreçlerini genel olarak inceleyelim. Ahmet'in ISO imgeleri sunan kişi olduğunu varsayalım (belki de Debian sürüm yöneticisidir). Ayşe'nin de ISO imgelerini indirmek isteyen kişi olduğunu düşünelim (belki de o da Debian kullanıcısıdır).

İlk adım Ahmet'in CD'ye yazılabilmesi için bir ISO imgesi oluşturmasıdır. ISO imgeleri oluşturmak için mkisofs veya debian-cd benzeri bir uygulama kullanıyor olabilir. Aynı zamanda yeni oluşturduğu ISO imgeleriyle ilgili iki dosya daha oluşturur: .jigdo ve .template isimli iki ayrı dosya. Bu iki dosyayı ISO imgeleri indirmek isteyen herkesin erişimine açar.
İkinci adım Ayşe'nin .jigdo ve .template dosyalarını indirmesidir. Daha sonra jigdo-lite'ı bu iki dosya ile birlikte Ahmet'ın ISO imgeleri indirmek için kullanır.

Jigdo aracı iki uygulama ile gelmektedir.: jigdo-file ve jigdo-lite. jigdo-file Ahmet tarafından, sunmak istediği ISO dosyası için .template ve .jigdo dosyaları oluşturmak için kullanılır. jigdo-lite, Ayşe tarafından .jigdo ve .template dosyalarını kullanarak imgeyi indirmek için kullanılır. Eğer tek yapmak istediğiniz Debian ISO'larını indirmekse jigdo-lite'ı kullanıyor olacaksınız. jigdo-file'ı var olmasına rağmen unutabilirsiniz. :-)

Jigdo Debian ISO'ları edinmek için kullanılan diğer yöntemlerle ilgili sorunlara da çözüm getirmektedir:

Tüm ISO imgelerini indirmekten çok daha hızlıdır.
Tüm ISO imgelerini indirmekten farklı olarak, güncelliğini yitirmiş bir CD'yi (ya da geridönüş aygıtına bağlanmış güncel olmayan CD imgesini) alarak, sadece CD oluşturulduğundan beri değişen dosyaları indirir ve yeni bir güncel ISO oluşturur. CVS kullanarak kaynak kodunuzu güncellemeye çok benzemektedir.
jigdo-lite öntanımlı olarak http'yi kullanan wget'i kullanmaktadır. rsync'in tersine http protokolü güvenlik duvarları tarafından asla engellenmez (başlamak için arkasında jigdo kullamamanız gerekenler dışında).
Jigdo Debian imgeleri sunan sunuculara oldukça özenli davranmaktadır. Debian yansıları jigdo kullananlar ile diğer yollarla Debian imgelerini indirmeye çalışanlardan oluşan yükten çok daha fazlasıyla ilgilenebilmektedir.

Açık şekilde jigdo, Debian ISO imgeleri edinmek için en iyi yoldur.